2024 yılı, Türkiye çelik sektöründe önemli bir büyüme yılı oldu. Türkiye’nin ham çelik üretimi, bir önceki yıla göre yüzde 9,4 artarak 36,9 milyon ton seviyesine yükseldi. Çelik üretimi, Türkiye’nin en büyük sanayi alanlarından biri olmayı sürdürüyor ve 2024 yılında da sektördeki toparlanma dikkat çekti.
Üretim ve Tüketim Verileri
- Ham çelik üretimi, 2024’te önemli bir artış gösterdi ve toplamda 36,9 milyon ton üretildi. Ancak, yılın son ayında üretim, Aralık 2023’e göre yüzde 7,6 düşüşle 2,9 milyon ton seviyesine geriledi.
- Nihai mamul tüketimi, 2024 yılı Aralık ayında yüzde 11,4 artarak 3,3 milyon tona yükseldi. Yıl boyunca toplamda 38,3 milyon ton nihai mamul tüketimi gerçekleşti, bu da yüzde 0,6’lık bir artışı ifade ediyor.
- Kapasite kullanım oranı, 2023’te yüzde 56,8 iken, 2024’te yüzde 62,2 seviyesine yükseldi. Bu, çelik sektöründeki verimlilik artışını gösteriyor.
Dış Ticaret Verileri
Türkiye’nin çelik dış ticareti, 2024’te hem ihracat hem de ithalat yönünden önemli değişimler gösterdi:
- İhracat:
- 2024’te çelik ürünleri ihracatı, miktar açısından yüzde 27,6 artarak 13,4 milyon ton seviyesine ulaştı.
- İhracatın değeri ise yüzde 17,7 artarak 9,7 milyar dolar oldu.
- İthalat:
- Çelik ürünleri ithalatı, Aralık 2024’te yıllık bazda yüzde 73,8 artarak 1,8 milyon ton oldu. Değer açısından ise ithalat, yüzde 37,8 artarak 1,2 milyar dolar seviyesine çıktı.
- İthalattaki artış, özellikle yarı ürünler ve uzun mamullerin ithalatındaki artışla ilişkilendiriliyor.
- İhracatın ithalatı karşılama oranı, 2023’te yüzde 56,6 iken, 2024’te yüzde 74 seviyesine yükseldi.
Sektörün Karşılaştığı Zorluklar ve Yönelimler
TÇÜD Genel Sekreteri Veysel Yayan, Türkiye’nin çelik üretiminde büyük bir artış yakaladığını ve dünyanın en büyük 8. ham çelik üreticisi olduğunu vurguladı. Ancak, Çin gibi ülkelerin dünya piyasalarına çok düşük maliyetlerle çelik ihraç etmesi, Türkiye’nin çelik dış ticaretini olumsuz etkiledi. Yayan, bu durumun sektörü zor durumda bırakabileceğini belirtti.
Yurt Dışındaki Etkiler: Çin ve Suriye
- Çin‘in, 2024’te 110,7 milyon ton çelik ihracatıyla, tarihi en yüksek seviyelerden birine ulaşması, dünya çelik piyasalarında ciddi bir rekabet yaratıyor.
- Suriye’deki yeniden inşa süreci, 2025’te Türkiye çelik sektörünü etkileyebilecek önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Yeniden yapılanma projeleri, sektördeki büyümeyi tetikleyebilir.
İhtiyaç Duyulan Önlemler
Yayan, Avrupa Birliği ve ABD gibi ülkelerin uyguladığı ticaret politikaları ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması gibi önlemlerin Türkiye’de de devreye alınması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, hurda sızıntısı gibi endişelerin önlenmesi için Avrupa Komisyonu nezdinde girişimlerde bulunulması gerektiğine dikkat çekti.
Gelecek Beklentileri
Çelik sektöründe 2025 yılında daha genişletici politikaların devreye girmesi ve Suriye’deki inşa süreci ile birlikte sektördeki büyümenin hız kazanması bekleniyor. Türkiye’nin çelik sektöründeki kapasite kullanım oranlarınınartmaya devam etmesi ve ihracatın güçlü bir şekilde yükselmesi, sektörü daha rekabetçi bir hale getirecek.
