Türkiye’de yüksek enflasyon ve faiz oranlarındaki artış, bankacılık sektöründe büyük bir borç yükü oluşturdu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, bireysel ihtiyaç kredileri ve kredi kartlarındaki takipteki alacaklar yüzde 155,6 oranında artarak 114 milyar lirayı geçti. Bu durum, borçluluk seviyelerinin rekor seviyelere ulaşmasına neden oldu. Bankacılık sektöründe toplam takipteki alacak oranı, geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre 15 puan artarak bireysel kredilerde büyük bir artışa yol açtı.
Yüksek Enflasyon ve Faizlerin Etkisi
2023 yılı itibarıyla yüksek enflasyon ve sıkı para politikası ile birlikte yükselen kredi faiz oranları, bankacılık sektöründeki takipteki alacak oranlarını artırdı. BDDK verilerine göre, özellikle bireysel kredi kartları ve ihtiyaç kredilerindeki takipteki alacaklar, tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmış durumda. 2024 yılı sonunda, toplam TL cinsi kredilerde takipteki alacak oranı yüzde 39,3’e yükseldi. Bu oran, bir yıl önce yüzde 24,4 seviyesindeydi.
Bireysel Kredilerde Takipteki Alacak Artışı
Bireysel kredilerde takipteki alacak oranı 2024 yılı sonunda yüzde 155,6 oranında bir artış göstererek rekor seviyelere ulaştı. BDDK raporlarına göre, 2024 yılı sonunda bankacılık sektöründeki toplam takipteki alacak bakiyesi, 290 milyar 77 milyon liraya çıkmışken, bunun 114 milyar 43 milyon lirası bireysel ihtiyaç kredileri ve kredi kartı borçlarındankaynaklanıyor. Bu da, bireysel kredilerin takipteki alacaklardaki payını önemli ölçüde artırmış durumda.
Özel Bankalarda Takipteki Alacak Oranı Yükseldi
Özellikle yerli özel mevduat bankalarında takipteki alacak oranları hızla arttı. Bu bankalarda, TL cinsi takipteki alacak bakiyesi yüzde 48,2 oranında bir artış gösterdi. Bireysel kredi kartları ve ihtiyaç kredilerindeki takipteki alacaklar ise yüzde 155,2 arttı. Özel bankalar, bireysel kredilerin toplam takipteki alacaklar içindeki payı açısından önemli bir artış yaşadı. 2023 yılı sonunda bu oran yüzde 28,04 iken, 2024 yılı sonunda yüzde 48,27 seviyesine ulaştı.
Yabancı Bankalarda Artış Devam Ediyor
Yabancı mevduat bankalarındaki takipteki alacaklar da önemli bir artış gösterdi. Bireysel kredilerin takipteki alacaklar içindeki payı, yabancı bankalarda yüzde 53,88’e ulaşarak önemli bir yükselme kaydetti. Bu oran, 2023 yılı sonunda yüzde 35,75 seviyesindeydi. Yabancı bankalardaki toplam takipteki alacak bakiyesi ise yüzde 69,5 oranında arttı.
Kamu Bankalarında Artış Daha Sınırlı Kaldı
Kamu mevduat bankalarında ise bireysel kredi kartları ve ihtiyaç kredisi takipteki alacaklarının toplam içindeki payı yüzde 24,06 seviyesine yükseldi. Bu oran, 2023 yılı sonunda yüzde 15,56 seviyesindeydi. Kamu bankalarında toplam TL cinsi takipteki alacak bakiyesi ise yüzde 64,8 artarak 91,5 milyar liraya ulaştı. Ancak bu artış, özel bankalardaki kadar belirgin olmadı.
Bireysel Kredilerde Takipteki Alacak Oranı Dört Yılda 28 Puan Arttı
Son dört yılda bireysel kredilerde takipteki alacak oranı ciddi bir artış gösterdi. 2020 yılında bu oran yalnızca yüzde 11,5 seviyesindeyken, 2024 yılı itibarıyla yüzde 39,3’e yükseldi. 2021 ve 2022 yıllarında da benzer bir artış yaşanarak, takipteki alacak oranı sürekli olarak yükseldi. Bu durum, bankacılık sektöründeki borçluluk oranlarının hızla arttığını gösteriyor.
Yeni Yılda Takipteki Alacaklarda Artış Devam Ediyor
2024 yılı itibarıyla takipteki alacak oranındaki artış devam ediyor. BDDK’nın 24 Ocak verilerine göre, TL cinsi takipteki alacak bakiyesi 301 milyar 138 milyon liraya ulaşmış durumda. Bireysel ihtiyaç kredilerindeki takipteki alacak miktarı 62 milyar 304 milyon lira, bireysel kredi kartlarındaki takipteki alacak ise 60 milyar 943 milyon lira olarak hesaplandı. Bu da, toplam 123 milyar 247 milyon liralık bir takipteki alacak bakiyesine ulaşılması anlamına geliyor. Yılın ilk ayında 1,6 puanlık artış, bireysel kredilerde takipteki alacak oranının 2024 yılı boyunca daha da yükselebileceğini gösteriyor.
