Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yayımladığı yeni Ekonomi Notu ile enflasyon beklentilerinin kredi talebi üzerindeki etkisini inceledi. Verilere göre, reel sektör firmalarının enflasyon beklentilerindeki kötüleşme, TL kredi talebini artırırken, döviz kredisi kullanımının ise özellikle 2020 sonrasında önemli ölçüde azaldığı belirlendi. Ayrıca, çalışmada enflasyon beklentilerinin, kredi maliyetlerini yükseltip borçlanma vadelerini kısaltma eğilimini pekiştirdiği vurgulandı.
Enflasyon Beklentilerinin Kredi Kullanımına Etkisi
TCMB’nin yayımladığı “Enflasyon Beklentileri ve Kredi Davranışı: Türkiye’ye İlişkin Mikro Bulgular” başlıklı rapor, 2011-2024 yıllarına ait mikro veriler kullanarak yapılan bir analizle firmaların kredi kullanım kararlarınınenflasyon beklentilerinden nasıl etkilendiğini ortaya koyuyor.
Çalışmada, enflasyon beklentilerinin yükseldiği dönemlerde, firmaların TL kredi talebinde artış yaşadığı görülürken, döviz kredisi talebinin ise son yıllarda azaldığı belirlendi. Özellikle 2020 sonrasında, yüksek enflasyon beklentileriyle birlikte firmaların döviz kredisi kullanımından kaçındığı ve daha çok TL kredilere yöneldiği tespit edildi.
Enflasyon Beklentilerinin Kredi Maliyetlerine Etkisi
Çalışmada, enflasyon beklentilerinin kötüleşmesi, firmaların TL kredi talebini artırırken bu durumun, kredi maliyetlerini yükselttiği ve borçlanma vadelerinin kısaldığı belirtiliyor. Enflasyonun gelecekte daha da artacağına dair beklenti içinde olan firmalar, mevcut faiz oranlarının daha düşük olduğunu düşünerek daha fazla kredi kullanma eğiliminde oluyor. Ancak, bu durum, faiz oranlarının yükselmesi ve kredi vadelerinin kısalması gibi olumsuz sonuçlara da yol açabiliyor.
Türkiye’nin bankacılık sistemi, büyük ölçüde kredi ağırlıklı bir finansman yapısına sahip olduğundan, firmaların borçlanma kararları ile enflasyon beklentileri arasında güçlü bir ilişki olduğu görülüyor. 2020 sonrasında, yüksek enflasyon beklentisi içinde olan firmaların döviz kredisi kullanımı azalmış ve TL kredi kullanımı artmıştır.
Ekonomist Cibre’den Yorum: Finansman Maliyetlerinin Düşürülmesi Gerekiyor
Ekonomist Siris Cibre, TCMB’nin çalışmasına ilişkin değerlendirmede bulunarak şu açıklamaları yaptı:
“Şirketlerin enflasyon beklentileri bozuldukça, TL kredi kullanımı ve vadeleri artıyor. Yüksek finansman maliyetinin, daha da yükseleceği düşünüldüğünden, firmalar tarafından çok da önemsenmediği görülüyor. Bu da beklentilerin daha fazla bozulmasına yol açıyor. Bu nedenle, finansman maliyetlerinin düşürülmesi ve kredi büyümesinin kontrol altında tutulması kritik öneme sahip.”
Cibre ayrıca, finansman maliyetlerindeki reel artışın, enflasyonu artırıcı bir etkisi olduğuna dikkat çekti.
