Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinin çıkmasıyla birlikte gözler şimdi kademeli emeklilik mağdurlarınaçevrildi. EYT’nin yaş şartsız çıkması, 8 Eylül 1999 sonrası işe girenleri kapsam dışı bıraktı. Bu durum, sadece bir gün farkla emeklilik hakkından mahrum kalan vatandaşlarda büyük bir mağduriyet yarattı.
Özellikle Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş‘ın verdiği örnekler, bu adaletsizliği gözler önüne serdi. Karakaş, kademeli emeklilik mağduriyeti yaşayanların sesinin artık duyulması gerektiğini belirtti.
Adalet Çağrısı: 1 Gün Farkla 17 Yıl Beklemek
İsa Karakaş’ın anlattığı ikiz kardeşler örneği, bu mağduriyetin en çarpıcı yansıması oldu. İkiz kardeşler Durmuş ve Satılmış, aynı işyerinde aynı işi yapmalarına rağmen yalnızca bir gün farkla emeklilik haklarında 17 yıl gibi büyük bir uçurum oluştu.
- Satılmış, sigortası 8 Eylül 1999’da başlatıldığı için EYT düzenlemesinden yararlandı ve 43 yaşında emekli oldu.
- Durmuş ise nüfus cüzdanını geç getirdiği için sigortası 9 Eylül 1999’da başlatıldı ve emekli olabilmek için 17 yıl daha beklemek zorunda kaldı.
Bu durum, toplumda adalet ve eşitlik tartışmalarını yeniden alevlendirdi.
Kadınlar İçin 22 Yıl, Erkekler İçin 17 Yıl Bekleyiş
Kademeli emeklilik mağdurları arasında kadınlar için durum daha da ağır. Kadın çalışanlar için bekleme süresi 22 yıla kadar çıkabiliyor. Erkekler içinse bu süre 17 yıl.
Bu fark, anayasanın eşitlik ilkesine aykırı görülüyor ve çözüm için adım atılması gerektiği dile getiriliyor. Uzmanlar, bu mağduriyetin giderilmesi adına kademeli ve adil bir geçiş süreci öneriyor.
SGK Uzmanı Karakaş: Adaletsizlik Giderilmeli
İsa Karakaş, mevcut sistemdeki çarpıklığı şu sözlerle dile getirdi:
“Bir gün farkla 17 yıl beklemek adil mi? Aynı iş yerinde, aynı işi yapan iki kişi arasında böyle bir farkın olması hakkaniyetli değil. EYT nasıl çözüldüyse, bu mağduriyet de giderilmeli.”
Karakaş, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’nun dengelerinin bozulacağı yönündeki iddialara da şu şekilde yanıt verdi:
“SGK’nın dengelerini kademeli emeklilik mağdurları mı bozacak? Daha önce yapılan yanlışlar nasıl düzeltildiyse, bu yanlış da düzeltilmeli.”
2000-2008 Dönemi Sigortalılar Ne Olacak?
Özellikle 2000-2008 yılları arasında işe başlayan sigortalılar için emeklilik şartlarının daha da ağırlaştığı görülüyor.
- 2000 yılında işe başlayan bir sigortalı, 7.500 prim gününü doldurduğunda ancak 60 yaşında emekli olabiliyor.
- 2008 sonrası işe başlayanlar için emeklilik yaşı 64’e kadar çıkıyor.
Bu durum, yıllar içinde kademeli olarak uygulanan emeklilik şartlarının adaletsizliğini daha da belirgin hale getiriyor.
Yumuşak Geçiş Formülü Öneriliyor
Uzmanlar, emeklilikteki bu uçurumu kapatmak için yumuşak geçiş formülünü öneriyor. Bu sistemle, işe giriş tarihine göre kademeli olarak yaş ve prim gününde düzenlemeler yapılması planlanıyor. Böylece hem SGK dengesi korunacak hem de mağduriyetler giderilecek.
Çalışma Bakanlığı’ndan Açıklama
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, kademeli emeklilikle ilgili olarak yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
“Mevcut aktüeryal dengeyi korumak ve emeklilere maaşları düzenli ödemek önceliğimiz. Burada bir mağduriyet söz konusu değil. Sağlıklı bir çözüm için çalışıyoruz.”
Bu açıklama, mağdurlar arasında belirsizliği artırsa da, hükümetin çözüm için çalıştığı yönünde beklentileri canlı tutuyor.
Kademeli Emeklilik Çıkacak mı?
Henüz resmi bir takvim açıklanmamış olsa da, toplumdan gelen yoğun tepkiler ve çağrılar doğrultusunda kademeli emeklilik düzenlemesinin gündeme alınması bekleniyor.
Uzmanlar, bu konuda:
- Adaletli bir geçiş süreci oluşturulması,
- Prim gün sayısının ve emeklilik yaşının dengelenmesi,
- SGK’nın finansal dengesinin korunması gerektiğini vurguluyor.
