2024 yılı itibarıyla İstanbul’da kuduz riskli temas nedeniyle hastanelere başvuran kişi sayısı 110 bine yaklaşırken, bu kişilere 370 binin üzerinde kuduz aşısı uygulandı. Kuduz, köpek, kedi, tilki, çakal ve kurt gibi hayvanların ısırması ya da tırmalaması yoluyla insana bulaşabilen ölümcül bir hastalık olarak biliniyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, her yıl dünyada 59 binin üzerinde insan kuduz nedeniyle hayatını kaybediyor.
Kuduz Nedir ve Nasıl Bulaşır?
Kuduz, sinir sistemine zarar veren ve genellikle hayvanlardan insana bulaşan viral bir hastalıktır. Hayvanlar, özellikle köpekler, kediler, tilkiler ve yaban hayatı bu hastalığın taşıyıcılarıdır. Kuduz virüsü, ısırıklar, tırmalamalar ve enfekte salyanın yaralara bulaşması gibi yollarla insana geçer. Hastalık, insan vücudunda kuluçka süresi 14-90 gün arasında değişkenlik gösterse de, klinik belirtiler başladıktan sonra hızla ölümle sonuçlanır. Neyse ki, doğru zamanda yapılan kuduz aşısı ile hastalık tamamen tedavi edilebilir.
2024 Yılında İstanbul’da Kuduz Riskli Temas Vakaları
İstanbul’da 2024 yılında toplamda 110 bin kişi, kuduz riski taşıyan bir hayvanla temas nedeniyle hastanelere başvurdu. Bu başvuruların büyük kısmını kediler (yüzde 76), köpekler (yüzde 23) ve geri kalanını tilkiler, çakallar, kurtlar gibi hayvanlar oluşturdu.
Kadıköy, İstanbul’un en yoğun kuduz riskli temas yaşanan ilçesi oldu. Kadıköy’de yaklaşık 8 bin vaka ile en fazla başvuru yapıldı. Üsküdar ve Maltepe ilçeleri ise sırasıyla 5 bin vaka ile bu konuda ikinci sırada yer aldı. En az vaka ise Adalar ilçesinde görüldü.
Aşı Uygulamaları ve Sağlık Kuruluşları
İstanbul’daki 25 kuduz aşı merkezi 2024 yılında toplamda 370 bin doz aşı uyguladı. En fazla aşı uygulanan hastane Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi oldu. Bu hastane yaklaşık 50 bin aşı ile ilk sırada yer aldı. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi ise aşı konusunda öne çıkan diğer merkezler oldu.
Kuduz Aşısı: Erken Müdahale Hayat Kurtarır
İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanı Dr. Burhan Küçükoğlu, yaptığı açıklamada, kuduz aşısının etkili olabilmesi için en kısa sürede uygulanması gerektiğine dikkat çekti. Aşı, temasın ardından ilk 24 saat içinde yapılırsa, koruyuculuk oranı yüzde 100’dür. Bu nedenle, kuduz riskine maruz kalan kişilerin 24 saat içindehastanelere başvurmaları gerektiği vurgulandı. İstanbul’daki hastaneler, 7/24 kuduz aşı hizmeti sunmaktadır.
Kuduz Aşısı ve Tedavi Süreci
Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nurgül Ceran, kuduz vakalarının ilerlemesini engellemek için yaraların su ve sabunla yıkanmasının çok önemli olduğunu belirtti. Ayrıca, aşı uygulamasının ardından virüsün çoğalması engellenir ve hastalığın ilerlemesi durdurulmuş olur.
Kuduz Riskinin Azaltılması İçin Öneriler
Kuduz riskinin azaltılması için en önemli adımlardan biri, evcil hayvanların düzenli olarak aşılanması ve sahipsiz hayvanlarla temastan kaçınılmasıdır. Özellikle köpekler, kuduz virüsünü taşıyan en yaygın hayvanlardır. Kediler ise daha düşük bir risk taşır, ancak yine de dikkat edilmesi gereken bir faktördür. Hayvanlar arasında kuduz taşıyanlar için uygun önlemler alındığında, kuduz vakalarının önüne geçilebilir.
