Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 2024 yılında kayıt dışı ekonomiyle mücadelede önemli başarılara imza attı. Gerçekleştirilen 1 milyon 125 bin 410 saha denetimi sonucunda 7,4 milyar lira ceza kesilirken, 132,5 milyar liralıkkayıt dışı hasılat için mükelleflerden izahat talep edildi.
Kapsamlı Denetimlerle Kayıt Dışına Geçit Yok
Hazine ve Maliye Bakanlığı çatısı altında faaliyet gösteren Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi kayıp ve kaçağını önlemek amacıyla denetimlerini artırarak, birçok sektörde kapsamlı saha çalışmaları yürüttü. Denetimler; KDV oran uyumsuzluğu, belge düzeni ve ödeme kayıtları gibi başlıklarda yoğunlaştı. Ayrıca bandrollü ürünler ve akaryakıt ürünleri gibi yüksek riskli sektörler de mercek altına alındı.
Yapılan denetimler sonucunda, kayıt dışı faaliyet gösteren 32 bin 255 kişi tespit edildi ve bu kişiler için 10 milyar liralıkvergi tahakkuku gerçekleştirildi.
Kira Geliri Beyanında Rekor Artış
2024 yılında kira gelirlerine yönelik yapılan çalışmalarda, 425 bin konutta yoklama yapıldı. Bu çalışmalar sayesinde, 376 bin yeni mükellef beyanname verirken, 55 bin mükellef de geçmiş yıllara ait kira beyannamesini tamamladı. Bu süreçte toplamda 3,1 milyar liralık kira geliri beyan edildi.
Bandrollü Ürünlerde Sıkı Denetim
Sigara ve alkollü içkiler gibi bandrollü ürünlerde yapılan denetimlerde, 16 milyondan fazla ürün incelendi. Bu denetimlerde kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki ile 120 milyon dal makaron, adli süreçlerin başlatılması için kolluk kuvvetlerine bildirildi.
132,5 Milyar Liralık Kayıt Dışı Hasılat İçin İzahat Talebi
Gelir İdaresi, özellikle nakit işlemlerin yoğun olduğu sektörlerde yaptığı analizlerle kayıt dışı hasılatı ortaya çıkardı. POS cihazlarının usulsüz kullanımı, IBAN yoluyla tahsilatlar ve beğenilmeyen kar payı gibi 25 farklı başlıkta yapılan denetimlerde, 137 bin 25 mükellef izaha davet edildi.
İlk aşamada 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar liralık kayıt dışı gelir kayıt altına alındı. İzahat sürecinde yükümlülüklerini yerine getirmeyen mükellefler hakkında yasal işlemler başlatılacak.
Mehmet Şimşek: “Vergiye Gönüllü Uyum ve Sıkı Denetim Devam Edecek”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin aralıksız süreceğini belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“Vergide adalet ve verimlilik ilkesi doğrultusunda, kayıt dışı ekonomiyle mücadelemiz yeni nesil analiz teknikleriyle devam edecek. Bu yıl da hem gönüllü uyumu teşvik edecek hem de saha denetimlerini artırarak kayıt dışılığı önleyeceğiz.”
Şimşek ayrıca, vergi cezalarında etkinliğin artırıldığını ve kayıt dışı çalışan mükelleflere yönelik ağırlaştırılmış cezalar getirildiğini ifade etti.
