Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Moleküler Entomoloji Laboratuvarı’nda (MOLEN) yapılan araştırmalar, patates böceklerinin kış uykusunda yağ biriktirme ve yakma mekanizmalarının, insanların obezite ve karaciğer yağlanması gibi sağlık sorunlarına çözüm olabileceğini ortaya koyuyor. Bu bulgular, obezite gibi global sağlık problemleriyle mücadelede yeni bir ışık yakma potansiyeli taşıyor.
Patates Böceklerinin Yağ Yakma Yeteneği İnsan Genleriyle Benzer
Prof. Dr. Umut Toprak ve ekibi tarafından yapılan bu çalışma, dünyanın prestijli bilim dergilerinden Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)’ta yayımlandı. Bu araştırma, patates böceklerinin kış uykusuna yatarken, daha önceden biriktirdikleri yağları nasıl yakabildiklerini incelemekte odaklandı.
Patates böcekleri, 6 ay boyunca hiç yemeden ve içmeden toprak altında kışı geçirebiliyor. Bu süre zarfında, böceklerin biriktirdikleri yağlar hayatta kalmalarını sağlayan ana enerji kaynağı oluyor. Araştırmada, böceklerin yağ yakma ve biriktirme mekanizmalarının insanlardaki genlerle benzer olduğu tespit edildi. Bu keşif, insanlarda yağ yakma ve metabolizma üzerine önemli çıkarımlar yapılmasını mümkün kılabilir.
Şeker ve Yağ İlişkisi Üzerine Çalışmalar
Bir diğer önemli bulgu ise, patates böceklerinin besinlerinde şeker içeriğiyle yağ biriktirmeleri arasındaki ilişkiyi ortaya koydu. Patates böceği, yapraklardan aldıkları yüksek şeker miktarını yağa dönüştürerek depoluyor. Bu süreç, insanlarda da yağ sentezinin nasıl işlediği hakkında önemli bilgiler veriyor. Özellikle şekerin yağlanma üzerindeki etkileri, diyabet ve obezite gibi hastalıkların tedavisinde dikkate alınması gereken bir parametre olarak öne çıkıyor.
Kış Aylarında Yağlanma ve Yağ Yakma Mekanizmaları
Kış aylarında insanlar genellikle yağ birikintisi ve kilo artışıyla karşılaşırken, patates böceklerinde bu durum hayatta kalma mücadelesi anlamına geliyor. Böcekler, sonbaharda ışık süresi ve şiddetindeki değişimlere bağlı olarak aşırı miktarda yağ biriktiriyor. Bu birikim, kış boyunca hayatta kalmalarını sağlayan bir süreç olarak işliyor. Araştırmada bu yağlanmada rol oynayan genlerin, insanların genetik yapısı ile benzerlik gösterdiği de ortaya kondu.
Obezite ve Yağ Yakma Üzerine Potansiyel Çözümler
Prof. Dr. Umut Toprak, patates böceklerinden elde edilen bir peptitin, obezite ve karaciğer yağlanması gibi hastalıkların biyokimyasal arka planını anlamada ve tedavisinde önemli bir rol oynayabileceğini vurguladı. Özellikle glukagon ve glukagon benzeri peptitler üzerine yapılan çalışmalar, bu moleküllerin zayıflama ve yağ yakma süreçlerine katkı sağlayabileceğini gösteriyor. Böceklerden elde edilen peptitlerin, memeli modellerde yağ birikimini azaltmanoktasında başarı sağlaması bekleniyor.
Bu araştırma, patates böceklerinin yağlanma ve yağ yakma mekanizmalarındaki benzersizlik ile obezite gibi sağlık problemlerinin çözümüne katkı sağlayabilecek önemli bir adım olabilir.
