Son yıllarda sosyal medya platformlarında popülerleşen “Mukbang” akımı, büyük miktarda yemek yiyen içerik üreticilerinin, bu süreci canlı yayınlar veya videolar aracılığıyla izleyicileriyle paylaşmalarını içeriyor. Başlangıçta eğlence amaçlı başlayan bu akım, özellikle obezite, kronik hastalıklar ve yeme bozuklukları gibi sağlık sorunlarının hızla yayılmasına zemin hazırlayabiliyor. Uzak Doğu’dan çıkan ve dünya genelinde hızla yayılan bu akım, Türkiye’de de hızla yaygınlaşmaya başlamıştır.
Mukbang’ın Psikolojik ve Fiziksel Etkileri
Sosyal medya üzerinden içerik üreticileri, bazen izleyici kitlesine daha fazla ilgi çekebilmek için, açlık hissiyle, bağırsak boşaltıcı ilaçlar kullanarak ya da bir gün önceden kendilerini aç bırakarak videolarını kaydediyorlar. Uzmanlar, bu gibi yöntemlerin metabolizma üzerinde kalıcı olumsuz etkiler bıraktığını, ayrıca kronik hastalık riskini artırabileceğini belirtiyor. Mukbang videoları, izleyicilerde yeme alışkanlıklarını sorgulamalarına ve aşırı yemek yeme eğilimi geliştirmelerine neden olabiliyor.
Genç yaş grubundaki izleyiciler, özellikle 10-19 yaş arasındaki bireyler, bu tür içeriklere çok daha duyarlı ve yeme bozuklukları açısından risk altındalar. Aşırı yemek yemeyi normalleştiren videolar, izleyicilerin sağlıklarını tehlikeye atmalarına neden olabiliyor. Dismorfofobi gibi beden algısı bozuklukları ortaya çıkabiliyor. Bunun yanı sıra, izleyicilerin kronik hastalıklar konusunda da ciddi bir risk altında olduğu ifade ediliyor.
Uzman Görüşleri: Sosyal Medya Düzenlemeleri Şart
Ruh Sağlığı Derneği Başkan Yardımcısı, Uzman Klinik Psikolog Ebru Demirköz, medya okuryazarlığının önemini vurguluyor. Demirköz, ebeveynlerin, çocuklarıyla sağlıklı beslenme üzerine açık bir iletişim kurmaları gerektiğini belirterek, sosyal medya platformlarının bu tür içeriklere yönelik düzenleme yapmalarının da halk sağlığını korumak adına önemli bir adım olacağına dikkat çekti.
Psikolog Melis Öksüz, Mukbang videolarının psikolojik etkilerinin ciddi olabileceğini ifade ediyor. Stres, kaygı ve üzüntü gibi duygularını aşırı yemek yiyerek bastırmaya çalışan kişilerin, ilerleyen zamanlarda yeme bozukluklarıyaşayabileceği uyarısında bulunuyor. Mukbang akımının, izleyicilere aşırı yemek yemenin “normal” bir davranış olarak sunulmasının, yemek alışkanlıklarını olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.
Sağlık Riskleri ve Çözüm Önerileri
Diyetisyen Özlem Çiçek, bu videolarda görülen aşırı yağlı yemeklerin ve fast food ürünlerinin, obezite riskini artırdığını ifade ediyor. Videolarda çıkan haz verici seslerin, izleyicilerin yemek yeme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyebileceğini söylüyor. Bu durumun, özellikle çocuklar için tehlikeli olabileceğini belirten Çiçek, medya okuryazarlığı eğitiminin verilmesinin önemini vurguluyor.
Diyetisyen Emel Özalp Şahin, Mukbang akımını oluşturan içerik üreticilerinin de kendi bedenlerine ciddi zararlar verdiğini söylüyor. O kadar büyük miktarda sağlıksız yemeğin tüketilmesinin mideyi genişletebileceğini ve obeziteye yol açabileceğini belirten Şahin, bu videoların yeme bozukluğu yaşayan kişilerin durumunu daha da kötüleştirebileceğine dikkat çekiyor.
Toplum Sağlığı İçin Daha Fazla Düzenleme Gerekiyor
Mukbang akımı, başlangıçta sadece eğlencelik bir etkinlik gibi görünse de, gittikçe sağlık sorunlarına yol açan ciddi bir tehdite dönüşüyor. Uzmanlar, sosyal medya platformlarının bu tarz içerikleri denetlemeleri gerektiği konusunda hemfikir. Ayrıca, ailelerin ve eğitimcilerin çocuklar üzerinde bilinçli medya tüketimi alışkanlıkları kazandırması kritik önem taşıyor. Bu tür içeriklerin etkilerinden korunmak ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları oluşturmak, sağlıklı bir toplum için ilk adımdır.
