Suriye’nin ithalat vergilerinde yaptığı ani ve yüksek oranlı artış, Türkiye’nin sınır kapılarında ticareti durma noktasına getirdi. Suriye yönetiminin 11 Ocak’ta aldığı gümrük vergisi düzenlemesi, Türkiye’den yapılan ihracatta ciddi sıkıntılara yol açtı. Sınır kapılarında bekleyen TIR ve kamyon sayısı 3 bin 250’yi aşarken, araç kuyruğu 6 kilometreyi geçti.
Vergi Artışı İhracatı Felç Etti
Suriye’nin ithalata uyguladığı vergileri %300’e varan oranlarda artırması, Türkiye’den Suriye’ye yapılan ihracatı neredeyse tamamen durdurdu. Güneydoğu Anadolu Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Celal Kadooğlu, “Şu anda Suriye’ye ihracat yapılamıyor. Sınır kapılarında 6 kilometreyi bulan kuyruklar oluştu. Firmalar ticareti askıya aldı.” açıklamasında bulundu.
Vergi artışı nedeniyle Suriye’deki alım gücü daha da düşerken, ülkede enflasyonun yükselmesi kaçınılmaz görünüyor. İdlib ve Halep gibi bölgelerde esnaf iş yapamaz hale geldi.
Sınır Kapılarında Binlerce Araç Bekliyor
Kadooğlu’nun verdiği bilgilere göre, sınır kapılarında bekleyen araç sayıları şöyle:
- Cilvegözü Kapısı: 1.800’den fazla araç
- Çobanbey Kapısı: 517 araç
- Öncüpınar Kapısı: 370 araç
- Karkamış Kapısı: 364 araç
- Zeytindalı Kapısı: 200 araç
Toplamda 3.250’den fazla TIR ve kamyon, Suriye’ye geçiş için bekliyor.
Gaziantep Ticaretine Büyük Darbe
Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, kararın Gaziantep başta olmak üzere bölge ihracatını olumsuz etkilediğini belirtti:
“Suriye, iç savaş döneminde bile ihracat yaptığımız ilk 5 ülke arasındaydı. 2024’te ihracatımız %8 artarak yarım milyar dolara yaklaştı. Ancak bu vergi artışı, ihracatımızı durma noktasına getirir. Kayıt dışı ticaretin ve güvenlik risklerinin artması kaçınılmaz.”
TIR Geçiş Maliyetleri 10 Kat Arttı
Akanlar Çikolata Yönetim Kurulu Başkanı Seyyid Akan, artan vergilerin ihracat maliyetlerini katlayarak artırdığını belirtti:
“Ton başına 40 dolara gönderdiğimiz ürünler şimdi 400 dolara çıktı. Daha önce 1.000 dolara sınırı geçen TIR, şu anda 10.000 dolara geçebiliyor. Bu şartlarda ihracat yapmamız imkânsız. Sınırda 10 TIR’ımız bekliyor.”
Vergi artışının ani ve habersiz şekilde yapılması, ihracatçıların planlamalarını altüst etti. Akan, vergi artışının kademeli olması gerektiğini vurguladı.
İhracatçılardan Acil Çözüm Çağrısı
İhracatçılar, Türkiye’nin ilgili bakanlıklarından soruna acil çözüm bulunmasını talep ediyor. Ticaret Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı ile görüşmeler sürerken, henüz somut bir adım atılmış değil.
Vergi Artışının Olası Sonuçları
- İhracatın durması ve ekonomik kayıplar
- Kayıt dışı ticaret ve kaçakçılığın artması
- Suriye’de enflasyon ve alım gücünün düşmesi
- Bölgesel güvenlik risklerinin yükselmesi
