Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından açıklanan 2024 yılı verileri, gıda fiyatlarının küresel ölçekteki artışını gözler önüne serdi. Ancak Türkiye’deki gıda fiyat artışı, dünya genelindeki oranlardan oldukça farklı bir seyir izledi. FAO verilerine göre, dünya genelinde gıda fiyatları yıllık %6,7 oranında artarken, Türkiye’deki artış oranı %43,6’ya ulaşarak, önemli bir ayrışma gösterdi.
Küresel Gıda Fiyat Endeksi’nde Artış
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün Küresel Gıda Fiyat Endeksi, 2024 yılı Aralık ayında, bir önceki aya kıyasla %0,5’lik bir artış gösterdi. Yıllık bazda ise endeks, %6,7 oranında yükseldi ve ortalama 127 puana ulaştı. FAO’nun açıkladığı bu veriler, dünya genelinde gıda fiyatlarının arttığını ancak fiyat artışlarının Türkiye’dekinden çok daha düşük seviyelerde olduğunu ortaya koydu.
2024 yılında gıda emtia fiyatlarındaki yükselişin, tahıl ve şeker fiyatlarındaki düşüşle dengelendiği gözlendi. Bununla birlikte, bitkisel yağlar, süt ürünleri ve et fiyatlarındaki artışlar, dünya genelindeki gıda fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Ancak, Türkiye’nin gıda fiyatlarındaki artış, bu global trendden oldukça farklı bir rota izledi.
Türkiye’de Gıda Fiyat Artışı Tavan Yaptı
TÜİK verilerine göre Türkiye’de gıda fiyatları 2024’te yıllık %43,6 oranında bir artış gösterdi. Bu oran, FAO’nun küresel verilerine oranla Türkiye’deki gıda enflasyonunun çok daha yüksek olduğunu gözler önüne serdi. Türkiye’deki gıda fiyatlarının yükselmesi, özellikle temel gıda ürünlerinde belirgin bir şekilde hissedildi.
Şeker Fiyatlarında Küresel Düşüş, Türkiye’deki Yansımalar
Küresel çapta gıda fiyatları, Aralık ayında şeker fiyatlarındaki düşüşle dikkat çekti. Brezilya ve Hindistan gibi şeker üreticisi ülkelerdeki olumlu mahsul beklentileri, şeker fiyatlarının %5,2 oranında gerilemesine yol açtı. Küresel olarak 2024 yılı, şeker fiyatlarının bir önceki yılın %13,1 altında tamamlanmasıyla son buldu. Ancak Türkiye’de şeker fiyatlarındaki düşüş, genel gıda fiyat artışının önüne geçemedi.
Bitkisel Yağ ve Tahıl Fiyatları Küresel Düzeyde Değişkenlik Gösterdi
FAO’nun verilerine göre bitkisel yağ fiyatlarında, Aralık ayında %0,5’lik bir gerileme yaşandı. 2024 yılının tamamında ise küresel arzın sıkılaşması nedeniyle, bitkisel yağ fiyatlarının bir önceki yılın %9,4 üstünde olduğu gözlendi. Bununla birlikte, tahıl fiyatları 2024 yılı boyunca %13,3 oranında bir düşüş gösterdi.
Süt ve Et Fiyatlarında Artışlar Devam Etti
Süt ürünleri fiyatları, FAO verilerine göre, Aralık 2023’te artış gösterdi ve 2024 yılı boyunca tereyağı fiyatlarındaki artış etkisiyle %4,3’lük bir yükselme kaydetti. Et fiyatlarında ise, Aralık 2023’e kıyasla %0,4’lük bir artış yaşandı. 2024’ün sonunda et fiyatlarının, bir önceki yılın %2,7 üzerinde olduğu belirtildi.
Türkiye ve Küresel Gıda Fiyat Artışları Arasındaki Farklar
Dünya genelindeki gıda fiyat artışları, Türkiye’deki fiyat artışlarının gerisinde kalırken, Türkiye’deki enflasyon oranları küresel rakamlara göre çok daha yüksek bir seviyeye ulaştı. Türkiye’deki gıda fiyatlarındaki artış, özellikle yerel üretim, döviz kuru dalgalanmaları ve iç ekonomik dinamikler nedeniyle dünya genelindeki fiyat artışlarının çok daha üzerinde gerçekleşti.
Sonuç olarak, Türkiye, 2024’te gıda enflasyonu konusunda dünyadan ayrışarak, önemli bir fiyat artışı yaşadı. Bu durum, Türkiye’nin gıda fiyatlarıyla ilgili ekonomik sorunlarının küresel seviyelere göre daha derin olduğunu gösteriyor.
