2025 yılı finans piyasalarında, jeopolitik ve makroekonomik gelişmelerin etkisiyle dalgalı bir seyirle başladı. Son dönemde, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Amerikan Merkez Bankası (Fed) arasındaki para politikası farklılıkları, euro ile dolar arasındaki makasın kapanmasına neden oldu. Bu durum, euro ve doların eşitlenmesi yönünde önemli bir adım atılmasına yol açtı. Ancak, bu gelişmenin Türkiye ekonomisi üzerindeki etkileri merak ediliyor.
Fed ve ECB’nin Para Politikaları Arasındaki Farklılık
2025 yılı başında ECB, yılın ilk para politikası toplantısında üç temel faiz oranını 25 baz puan indirerek agresif bir gevşeme politikasına gitti. Öte yandan, Fed, özellikle eski ABD Başkanı Donald Trump’ın enflasyonist politikalarının etkisiyle daha temkinli bir yaklaşım sergileyerek faiz oranlarında bir değişikliğe gitmedi. Bu iki merkez bankasının farklı politikaları, euro/dolar paritesinde önemli bir değişim yaşanmasına sebep oldu.
Euro/Dolar Paritesi Düşüşte İlk olarak 3 Şubat tarihinde euro/dolar paritesi 1,0211 seviyesine gerileyerek önemli bir düşüş gösterdi. Bugün itibarıyla parite, sınırlı bir kayıpla 1,0325 seviyesinden işlem görüyordu. Bu düşüşün ardından, Türk Lirası’na yansıyan etkiler de dikkat çekti. Dolar/TL 36 liranın hemen üzerinde fiyatlanırken, euro/TL 37,20 liraya yükseldi. Böylelikle, euro ile dolar arasındaki fark 1,2 TL seviyelerine kadar indi.
Euro/Dolar Paritesindeki Düşüş Türkiye’yi Nasıl Etkiler?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan enflasyon raporunda, euro/dolar paritesindeki düşüşün Türkiye üzerindeki etkileri değerlendirildi. Raporda, euro/dolar paritesindeki değer kaybının dış ticaret dengesine sınırlı bir etkisinin olacağı ifade ediliyor.
Dış Ticaret ve Kur Değişimlerinin Türkiye Üzerindeki Etkisi
Raporda, euronun dolara karşı değer kaybının Türkiye’nin dış ticaret dengesi üzerindeki nihai etkisini belirleyen birkaç faktör olduğu belirtiliyor. Bunlardan en önemlisi, ithalatçı ve ihracatçı firmaların kur değişimlerini fiyatlarına nasıl yansıttığı ve bunun ticaret hacmine nasıl etki ettiği.
- İhracat Üzerindeki Etkiler: Euronun dolar karşısında değer kaybetmesi sonrası, euro ile ihracat yapan firmaların dolar cinsinden ihracat fiyatlarında düşüş yaşandı. Ancak, bu firmalar yeni fiyatlarla daha fazla ihracat yaparak toplam ihracat tutarındaki olumsuz etkiyi sınırladılar.
- İthalat Üzerindeki Etkiler: Eurodaki değer kaybı, ithalat fiyatları üzerinde de etkili oldu. Ancak, bu etki ihracatla karşılaştırıldığında daha sınırlıydı ve ithalat tutarında da bir azalma görülmeye başlandı.
