Türkiye, NATO‘ya 1952 yılında üye olduktan sonra, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün önemli bir müttefiki ve stratejik üyesi olmuştur. 18 Şubat 1952’de dönemin Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından katılım belgelerinin imzalanmasının ardından, Türkiye, NATO‘nun 3. yılına katılan Yunanistan ile birlikte İttifak’a katılan ilk ülkelerden biri olmuştur. O günden itibaren Türkiye, sadece güçlü ordusu ile değil, aynı zamanda stratejik coğrafyası ile de NATO’ya önemli katkılarda bulunuyor.
Türkiye’nin NATO’ya Katkıları: Askeri ve Stratejik Güç
NATO’ya katıldığından itibaren Türkiye, güçlü silahlı kuvvetleri ve güvenilir müttefikliği ile dikkat çekmiştir. Türk ordusu, NATO’nun askeri kanadındaki en güçlü ordulardan biri olarak, güney kanadındaki hava, kara ve deniz imkanlarıyla önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye, harekat ve misyonlara sağladığı destekle, NATO’ya en fazla katkı sağlayan ilk beş ülke arasında yer alırken, aynı zamanda bölgedeki tehditleri doğrudan göğüsleyerek NATO’nun güvenliğine katkı sağlıyor.
Terörizmle Mücadele ve Kosova Görevleri
Türkiye, NATO’nun terörizmle mücadele stratejisinin önemli bir parçası haline gelmiştir. Türkiye, DEAŞ, El-Kaide, PKK/YPG ve FETÖ gibi terör örgütleriyle mücadelede öncü bir rol üstlenmiştir. Ayrıca, Kosova Gücü (KFOR)’na sağladığı katkılarla dikkat çeken Türkiye, 2023-2024 döneminde KFOR Komutanlığı’nı bir yıl boyunca üstlenmiş ve hala komutan yardımcılığı görevini sürdürmektedir. Türkiye’nin, Kosova’daki güvenliğe sağladığı katkılar, bölgesel istikrarın sağlanmasında kritik öneme sahiptir.
Irak’taki Görevler ve NATO Tatbikatlarına Katılım
Türkiye, Irak Güvenlik Kuvvetlerine eğitim ve danışmanlık vermek amacıyla 2018’de başlatılan NATO Irak Misyonu’na en fazla personel desteği sağlayan ülkelerden biridir. Türkiye ayrıca, NATO tatbikatlarında etkin bir şekilde yer almakta ve NATO’nun caydırıcılık ve savunma kabiliyetini artırmaya katkı sağlamaktadır. Hem deniz hem de hava harekâtı alanlarındaki NATO görevlerinde Türkiye’nin aktif rolü, müttefikler arasında işbirliğini güçlendirmektedir.
Savunma Harcamaları ve NATO Komuta Yapısı
Türkiye, NATO’nun savunma hedeflerine ulaşılmasına katkı sağlayacak şekilde savunma harcamalarını da artırmıştır. 2024 yılı için savunma harcamaları, gayri safi yurt içi hasılasına oranla %2,09 ile NATO’nun belirlediği hedefi tutturmuş ve bu hedefi başaran 23 ülkeden biri olmuştur. Türkiye, NATO’nun ortak fonlarına katılım paylarıyla da önemli bir katkı sağlamaktadır. Askeri bütçeye %4,59 ile en fazla katkı yapan 8. ülke olan Türkiye, komuta yapısına dahil tüm kadrolara sağlanan personel katkısı açısından da 7. sıradadır.
Türkiye’nin NATO Karargahlarına Ev Sahipliği Yapması
Türkiye, NATO’nun kritik karargah ve kurumlarına ev sahipliği yapan bir ülkedir. İzmir’deki NATO Müttefik Kara Komutanlığı (LANDCOM) ve İstanbul’daki NATO Hızlı Konuşlandırılabilir Kolordusu-Türkiye (NRDC-TÜR), Türkiye’nin NATO içindeki stratejik önemini pekiştiren önemli karargahlardandır. Ayrıca, Türkiye, NATO üyeleri ve ortaklık ülkelerine eğitim desteği sağlayan önemli merkezlere ev sahipliği yapmaktadır. Ankara’da bulunan NATO Terörle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi ve Barış İçin Ortaklık Eğitim Merkezi, Türkiye’nin NATO‘ya sağladığı katkıların bir diğer göstergesidir.
